Mehmet Şimşekİnsanlar sosyal varlıklar ve bu gerçek, bayram gibi özel günlerde daha da anlam kazandı.
2022’de The Lancet Psychiatry dergisinde yayımlanan bir çalışma, yüz yüze sosyal etkileşimlerin ruhsal iyilik halini artırdığını ve kaygı bozukluklarını azalttığını gösterdi.
ABD’deki UCLA’dan psikolog Prof. Matthew Lieberman, “Bayramlaşma gibi ritüeller, beyindeki ödül merkezlerini harekete geçiriyor. Bu, dopamin ve serotonin gibi mutluluk hormonlarının salınımını tetikliyor” dedi.
Araştırma, haftada birkaç kez sosyal bağ kurmanın depresyon riskini %30’a kadar düşürebileceğini de kanıtladı.
İngiltere’deki Oxford Üniversitesi’nden nörobilimci Prof. Robin Dunbar ise, “Fiziksel temas, örneğin el sıkışma veya sarılma, oksitosin seviyesini artırarak güven ve bağlanma duygusunu pekiştirir. Bayram ziyaretleri bu açıdan eşsiz bir fırsat” açıklamasıyla bayramlaşmanın biyolojik etkilerine dikkat çekti.
2023’te Journal of Happiness Studies dergisinde yer alan bir inceleme, toplulukla geçirilen zamanın yalnızlık hissini azalttığını ve yaşam memnuniyetini artırdığını doğruladı.
BAYRAMLAŞMANIN RUHSAL FAYDALARI
Uzmanlar, bayramlaşmanın ruh sağlığına katkısını şu şekilde özetledi:
Stres Azalıyor: Sevdiklerle geçirilen zaman, kortizol (stres hormonu) seviyesini düşürüyor.
Yalnızlık Gidiyor: Ziyaretler, özellikle yaşlılar ve yalnız yaşayanlar için duygusal bir destek sağlıyor.
Aidiyet Hissi: Geleneksel ritüeller, bireyleri topluma bağlayarak kimlik ve güven duygusunu güçlendiriyor.
Pozitif Enerji: Sohbet ve gülümseme, beyinde pozitif duyguları tetikleyen endorfin salınımını artırıyor.
UZMAN GÖRÜŞLERİ: BAYRAM BİR TERAPİ
ABD’deki Stanford Üniversitesi’nden psikiyatrist Dr. Helen Fisher, “Bayramlaşma, modern dünyada azalan yüz yüze iletişimi geri getiriyor. Bu, özellikle pandemi sonrası yalnızlık krizinde bir kurtarıcı” dedi.
Dr. Fisher’a göre, bayram ziyaretleri sadece eğlenceli bir aktivite değil, aynı zamanda ruhsal bir yenilenme fırsatı.
Kanada’daki McGill Üniversitesi’nden Prof. Laurence Kirmayer ise, “Kültürel gelenekler, bireylerin zihinsel dayanıklılığını artırır. Bayramlaşma, bu açıdan doğal bir terapi gibi işliyor” yorumunda bulundu.
KÜÇÜK DOKUNUŞLAR BÜYÜK ETKİ OLUŞTURUYOR
Bayramda ruh sağlığını desteklemek için illa kalabalık buluşmalara gerek yok. Bir telefon araması, kısa bir ziyaret veya komşuya yapılan selam bile fark oluşturdu.
Prof. Dunbar, “Önemli olan bağlantı kurmak. Küçük jestler bile ruhsal dengeyi korumada etkili” dedi.
BAYRAM RUHUNUZA İYİ GELECEK
Bayramlaşma, sadece bir gelenek değil, ruh sağlığına yapılan bir yatırım. Bilimsel bulgular ve uzmanlar, sevdiklerle geçirilen bu özel anların stresi azalttığını, mutluluğu artırdığını ve yalnızlığa karşı bir kalkan olduğunu söyledi.
